Avrupa Birliği, Avrupa’da bulunan çok sayıda ülkenin bir araya gelerek oluşturduğu ulus üstü siyasi ve ekonomik bir birliktir.
Günümüzde 25’ten fazla ülke Avrupa Birliği’ne üye durumdadır ve 10’a yakın ülke Avrupa Birliği’ne üye olmak için başvuruda bulunmuştur.
Bu içeriğimizde Avrupa Birliği’ne üye ülkeler ve Avrupa Birliği’ne üye olmak için başvuruda bulunmuş aday ülkeleri sizler için derledik. Ayrıca Avrupa Birliği’nden ayrılan, Avrupa’da olmalarına karşın Avrupa Birliği’ne üye olmayan ve nispeten farklı bir oluşum olan Schengen ülkelerini de liste haline getirdik.
Avrupa Birliği’ne Üye Ülkeler
Günümüzde Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Güney Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan olmak üzere 27 ülke Avrupa Birliği’ne üyedir.
01 Ocak 2025 tarihi itibarıyla Avrupa Birliği’ne üye olan ülkeleri, bu ülkelerin Avrupa Birliği’ne katılım tarihlerini ve Avrupa Parlamentosu’ndaki milletvekili sayılarını aşağıdaki tablomuz üzerinden kontrol edebilirsiniz.
Ülke | Katılım Tarihi | Milletvekili Sayısı |
---|---|---|
Almanya | Kurucu Üye (1993) | 96 |
Avusturya | 1995 | 20 |
Belçika | Kurucu Üye (1993) | 22 |
Bulgaristan | 2007 | 17 |
Çek Cumhuriyeti | 2004 | 21 |
Danimarka | Kurucu Üye (1993) | 15 |
Estonya | 2004 | 7 |
Finlandiya | 1995 | 15 |
Fransa | Kurucu Üye (1993) | 81 |
Hırvatistan | 2013 | 12 |
Hollanda | Kurucu Üye (1993) | 31 |
İrlanda | Kurucu Üye (1993) | 14 |
İspanya | Kurucu Üye (1993) | 61 |
İsveç | 1995 | 21 |
İtalya | Kurucu Üye (1993) | 76 |
Güney Kıbrıs | 2004 | 6 |
Letonya | 2004 | 9 |
Litvanya | 2004 | 11 |
Lüksemburg | Kurucu Üye (1993) | 6 |
Macaristan | 2004 | 21 |
Malta | 2004 | 6 |
Polonya | 2004 | 53 |
Portekiz | Kurucu Üye (1993) | 21 |
Romanya | 2007 | 33 |
Slovakya | 2004 | 15 |
Slovenya | 2004 | 9 |
Yunanistan | Kurucu Üye (1993) | 21 |
2025 yılı itibarıyla Avrupa Parlamentosu’nda 720 milletvekili bulunmakta olup her ülkenin milletvekili sayısı nüfusa göre azalan orantılılık ilkesine dayanır.
Yani bir ülkenin milletvekili sayısı doğrudan nüfustan etkilense de daha küçük nüfusa sahip olan ülkelerin temsil hakkını arttırmak için nüfusa oranla daha fazla sayıda milletvekiline sahip olmalarına izin verilir.
Avrupa Parlamentosu’ndaki milletvekili sayısına göre en fazla milletvekiline sahip olan ülkeler Almanya (96), Fransa (81), İtalya (76), İspanya (61) ve Polonya (53) olarak sıralanmaktadır.
Avrupa Parlamentosu’ndaki milletvekili sayısına göre en az milletvekiline sahip olan ülkeler Malta (6), Lüksemburg (6), Güney Kıbrıs (6), Estonya (7) ve Slovenya (9) olarak sıralanmaktadır.
Bununla birlikte (azalan orantılılık ilkesi kapsamında) Malta’da (2024 nüfus sayımlarına göre) 93.907 kişi başına 1 milletvekili hakkı tanınırken Almanya’da 869.219 kişi başına 1 (orantısal olarak neredeyse 10 kat daha düşük sayıda) milletvekili hakkı tanınmıştır çünkü aksi takdirde Malta, Avrupa Parlamentosu’nda çok daha küçük bir temsil hakkına (muhtemelen 1 milletvekili) sahip olacaktır.
1 Temmuz 2013 tarihinde Avrupa Birliği’ne resmi olarak dahil olan Hırvatistan, Avrupa Birliği’ne katılım sağlayan son ülke olmuştur.
Avrupa Birliği Aday Ülkeler
- Arnavutluk
- Bosna Hersek
- Gürcistan
- Karadağ
- Kuzey Makedonya
- Moldova
- Sırbistan
- Türkiye
- Ukrayna
Avrupa Birliği’ne aday ülke statüsünde bulunan 9 ülke bulunmaktadır: Arnavutluk, Bosna Hersek, Gürcistan, Karadağ, Kuzey Makedonya, Moldova, Sırbistan, Türkiye ve Ukrayna.
Kosova da üyelik başvurusunda bulunmuş ve potansiyel aday olarak tanınmıştır ancak Avrupa Birliği’ne üye ülkeler arasından Güney Kıbrıs, Yunanistan, Romanya, Slovakya ve İspanya, Kosova’nın egemenlik bağımsızlığını tanımamaktadır. Daha geniş bir ölçekte (2020 verilerine göre) 193 Birleşmiş Milletler üye devletinden 104’ü Kosova’nın bağımsızlığını tanırken geri kalan 89’u tanımamaktadır. Bunun Avrupa Birliği açısından olası etkileri ise tartışmalıdır.
İsviçre, İzlanda ve Norveç geçmişte üyelik başvurusunda bulunmuş olup daha sonradan başvurularını dondurmuş veya geri çekmiştir.
Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne başvuru süreci hakkında daha ayrıntılı bir özet bu içeriğin en altındaki Türkiye ve Avrupa Birliği başlığında daha kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır.
Avrupa Birliği’nden Ayrılan Ülkeler
- Birleşik Krallık
- Grönland
13 Aralık 2007 tarihinde imzalanan Lizbon Antlaşması’nın 50. maddesi Avrupa Birliği’ne katılmış olan ülkelerin kendi anayasal kurallarına uygun biçimde Avrupa Birliği’nden çıkmasına olanak tanır.
Bugüne dek Birleşik Krallık (2020) ve Danimarka’nın özerk bir eyaleti olan Grönland (1985) Avrupa Birliği’nden çekilmiştir.
** Bugünkü adı ile Avrupa Birliği’nin kuruluş tarihi 1993 yılı olsa da öncülleri 1952’li yıllara dek uzanmaktadır. Grönland, teoride Avrupa Birliği’nin öncüllerinden çekilmiştir.
Avrupa’da Olup Avrupa Birliği’ne Üye Olmayan Ülkeler
- Arnavutluk – Aday Ülke
- Belarus
- Birleşik Krallık – 2020’de Avrupa Birliği’nden çekildi
- Bosna Hersek – Aday Ülke
- İsviçre – Schengen’de ancak Avrupa Birliği’nde değil
- İzlanda – Schengen’de ancak Avrupa Birliği’nde değil
- Karadağ – Aday Ülke
- Kuzey Makedonya – Aday Ülke
- Lihtenştayn – Schengen’de ancak Avrupa Birliği’nde değil
- Moldova – Aday Ülke
- Norveç – Schengen’de ancak Avrupa Birliği’nde değil
- Rusya
- Sırbistan – Aday Ülke
- Türkiye – Aday Ülke
- Ukrayna – Aday Ülke
Topraklarının tamamı veya bir kısmı Avrupa sınırlarında olup da Avrupa Birliği’ne üye olmayan ülkeler sırası ile Arnavutluk, Belarus, Birleşik Krallık, Bosna Hersek, İsviçre, İzlanda, Karadağ, Kuzey Makedonya, Lihtenştayn, Moldova, Norveç, Rusya, Sırbistan, Türkiye ve Ukrayna’dır.
Bu ülkelerin bir kısmı Avrupa Birliği’nde olmasalar da Schengen Bölgesi’ne dahil olup, bir kısmı da Aday Ülke statüsündedir.
Schengen Ülkeleri
27 Avrupa Birliği ülkesinden 2’si (Güney Kıbrıs ve İrlanda) hariç tüm Avrupa Birliği üyeleri Schengen Bölgesi’ne dahildir. Ek olarak İsviçre, İzlanda, Lihtenştayn ve Norveç de Avrupa Birliği üyesi olmamalarına karşın Schengen Bölgesi’ne dahildir.
Güney Kıbrıs’ın gelecekte Schengen Bölgesi’ne katılması yasal bir yükümlülük iken İrlanda özel bir muafiyet ile kendi vize politikasına sahiptir.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları Schengen Bölgesi’ne dahil olan ülkelerden birini ziyaret etmek istediklerinde Schengen Vizesi almalıdır. Schengen Vize Ücreti (2025): Güncel Başvuru Ücretleri isimli içeriğimiz üzerinden güncel başvuru ücretlerini inceleyebilirsiniz.
Bunun yanı sıra Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları 70’den fazla ülkeye vizesiz, 50’den fazla ülkeye kapıda vize / e-vize ve Güney Kore gibi birkaç ülkeye de eTA ile seyahat edebilmektedir. Ayrıntılar için Vizesiz Gidilebilen Ülkeler listemize göz atın!
Türkiye ve Avrupa Birliği
Türkiye Cumhuriyeti, Avrupa Birliği’ne katılım için 14 Nisan 1987 tarihinde başvuruda bulunmuş olup üyelik görüşmeleri ilk kez 12 Aralık 1999 tarihinde başlamıştır.
Avrupa Konseyi, 17 Aralık 2004 tarihinde Brüksel’de düzenlenen bir zirvenin ardından Türkiye Cumhuriyeti ile üyelik müzakerelerinin 3 Ekim 2005’te resmi olarak başlayacağını duyurmuştur.
O dönemden itibaren Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne katılımı hakkında farklı Avrupa Birliği ülkelerinin farklı tepkileri olmuştur.
Türkiye’nin katılımına yönelik itirazlar genellikle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin resmi statüsü, Türk – Yunan sınır anlaşmazlıkları, demokratik hakların ve özgürlüklerin ihlali iddiaları çevresinde şekillenmiştir.
Ek olarak, Türkiye Cumhuriyeti’nin o dönemki mevcut nüfusu, milletvekili sayısı nüfus ile orantılı olduğundan, Avrupa Parlamentosu’nda en fazla milletvekilinin (yani temsilcinin) Türkiye’den olacağı anlamına gelmekteydi. Bu da belirli Avrupa kurumlarındaki güç dengesinin önemli ölçüde değişmesine neden olabilirdi.
Avrupa Parlamentosu, 24 Kasım 2016 tarihinde insan haklarının ve hukukun üstünlüğüne yönelik endişeleri gerekçe göstererek Türkiye ile devam etmekte olan katılım müzakerelerinin geçici olarak dondurulmasını talep eden bağlayıcı olmayan bir kararı onayladı ve 6 Temmuz 2017 tarihinde Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki tam üyelik müzakerelerinin askıya alınması çağrısını kabul etti. Mart 2019 ve Mayıs 2021 tarihlerindeki oylamalar da tekrar aynı şekilde sonuçlandı.
Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Birliği arasındaki müzakereler şu anda belirli bir zaman takvimi olmaksızın tamamen askıya alınmıştır.
Sonuç
Bu içeriğimizde Avrupa Birliği’ne Üye Ülkeler ile karşınızdaydık. Günümüzde Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Güney Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan olmak üzere 27 ülke Avrupa Birliği’ne üyedir.
Ek olarak Avrupa Birliği’ne aday ülke statüsünde bulunan 9 ülke bulunmaktadır: Arnavutluk, Bosna Hersek, Gürcistan, Karadağ, Kuzey Makedonya, Moldova, Sırbistan, Türkiye ve Ukrayna.