Yatırımcılar, tek bir tıklama ile milyarlarca insana ulaşmanın mümkün olduğu internet çağında finansal manipülasyonlara karşı oldukça dikkatli olmalıdır.
Peki ünlü Pump ve Dump şeması nedir ve bu şemanın kurbanı olmaktan kaçınmak için tam olarak nelere dikkat edilmelidir?
Pump ve Dump Nedir?
Pump ve Dump, bir finansal varlığın fiyatını sahte, yanıltıcı ya da abartılı ifadeler ve tavsiyeler yoluyla yapay olarak artırmaya yönelik manipülatif bir plandır.
Pump kelimesi Pompalamak, Dump kelimesi ise Boşaltmak anlamına gelmektedir.
Planın başarılı olabilmesi için belirli bir finansal varlığa yönelik FOMO (Kaçırma Korkusu) ortamı oluşturulur. Bu planı organize eden kişiler ilgili finansal varlıkta hâlihazırda yerleşik pozisyona sahip oldukları için plan başarılı olduktan sonra fiyatı yükselen varlıktaki pozisyonlarını satarak kâr elde ederler.
Ardından ilgili finansal varlığın fiyatı hızlı bir şekilde düşmeye başlar ve geç dönemde yatırım yapan yatırımcılar büyük miktarda zarara uğrarlar.
Pump ve Dump şeması bir tür manipülasyon olarak aralarında Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri’nin de bulunduğu pek çok ülkede yasa dışı olarak kabul edilir ve failler, hapis ve ağır para cezasına çarptırılabilir.
Son dönemlerde giderek daha fazla yatırımcının dâhil olmaya başladığı kripto para birimleri de pump ve dump şemalarının çoğalmasına ve yaygınlaşmasına neden oldu.
Tarihi geçmiş dönemlere kadar uzanan bu manipülasyon türü, dünyanın dört bir yanındaki milyarlarca insana yalnızca tek bir tıklama ile ulaşabildiğiniz internet çağında daha yaygın ve daha tehlikeli bir sorun hâline gelmeye başladı.
Failler, yalnızca tek bir tıklama ile belirli bir finansal varlığın fiyatında yükseliş beklendiğine yönelik haber paylaşabilirken, bu haber hiçbir denetim mekanizması barındırmayan bir sosyal medya platformu üzerinden bu tür yöntemler hakkında bilgisi olmayan milyonlarca insana ulaşabilir.
Bu tür haberleri gören bazı yatırımcılar söz konusu finansal varlığa yatırım yapar ve bu finansal varlığın fiyatı kısa bir süre içerisinde önemli ölçüde yükselir.
Planı organize eden kişiler bir sonraki adımda yüksek hacimli satışlar yaparak kâr ederler ve bu satış varlığın fiyatının düşmesine neden olur. Nihayetinde pek çok yatırımcı büyük miktarda zarara uğrar.
Pump ve dump şemaları çeşitli yasal düzenlemelere ve cezai yaptırımlara yol açabileceğinden ötürü genellikle geleneksel borsalardan daha az düzenlemeye sahip olan piyasalarda tercih edilir.
Bu bakımdan yasal düzenleme eksikliklerine ve teknik karmaşıklıklara sahip olan kripto para piyasası da pump ve dump şeması için yeni bir oyun alanı hâline geldi.
Tam da bu nedenle kripto para yatırımcılarının olası dolandırıcılık yöntemleri hakkında daha dikkatli olmaları tavsiye edilmektedir.
Özellikle de yeni yatırımcıların sık sık düştükleri hataları derlediğimiz Yeni Kripto Para Yatırımcılarının Yaptıkları Hatalar isimli rehberimizi okumayı ihmal etmeyin.
Pump ve Dump Şemalarından Nasıl Kaçınabilirsiniz?
- Yatırım Fırsatı Tekliflerine Karşı Dikkatli Olun
- Garantili Getiri Vaatleri
- Aşırı Pazarlama Kampanyaları
Yatırım Fırsatı Tekliflerine Karşı Dikkatli Olun
İnternet dünya genelindeki yüz milyonlarca insana ulaşmayı her zamankinden daha kolay hâle getirirken, dolandırıcılar da size ulaşmak ve sahte yatırım fırsatlarını tanıtmak için çok çeşitli yöntemleri kullanabilirler.
Tanımadığınız bir kişi veya kurum size doğrudan veya dolaylı bir şekilde ulaşıp kısa süre içerisinde yüksek kazanç oranları vaat ediyorsa bu tür söylemleri dikkate almayın.
Garantili Getiri Vaatleri
Herhangi bir finansal yatırımın gelecekte iyi bir performans göstereceği kesin olarak garanti edilemez. Yatırımlarınız kâr elde etmenizi sağlayabileceği gibi zarar etmenize de neden olabilir.
Kesinlikle kâr edeceğinizi vaat eden herhangi bir proje muhtemelen dolandırılmanıza ve zarar etmenize neden olacaktır.
Aşırı Pazarlama Kampanyaları
Her işletme kendini ve sahip olduğu ürünleri tanıtmak için pazarlama kampanyaları düzenler ancak daha önce adını bile duymadığınız bir hisse senedi veya kripto para projesi hakkında her yere yayılan aşırı pazarlama kampanyaları ile karşılaşıyorsanız, daha dikkatli bir şekilde yaklaşmak yararınıza olabilir.
Bu tür kampanyalar her zaman tehlike sinyali anlamına gelmez ancak abartılı ifadeler ve iddialar ile desteklendiklerinde daha tedbirli davranmak doğru olacaktır.
