Türkiye; Asya ve Avrupa kıtalarının kesiştiği, tarihi Mezopotamya ve Anadolu uygarlıklarının merkezinde bulunan bir ülkedir. Ülkenin elverişli coğrafi koşulları sayesinde antik tarihin en eski dönemlerinden bugüne yerleşimler kurulmuş.
İpek Yolu ve Baharat Yolu üzerindeki önemli bir durağı olması ile birlikte de dünya ticaret tarihinde de önemli bir rol oynamıştır. tarih boyunca medeniyetlerin kavşağı olan Türkiye birçok kültürel çeşitliliğe, tarihi zenginliklere ve nicelerine ev sahipliği yapar.
Türkiye’deki tarihi zenginliklerin bir kısmı UNESCO tarafından kültürel değer olarak ilan edilmiş ve Miras Listesi’ne alınmıştır. Bir kısmı ise Geçici Listeye alınmıştır.
İçeriğimizde UNESCO’nun kalıcı miras olarak belirlediği tarihi ve kültürel alanları sıraladık ve sizler için kısa bilgiler ie detaylandırdık.
Enucuzu.com ile dilediğiniz rota için en ucuz uçak bileti ve seçeneklerini karşılaştırabilir, ucuza seyahatin tadını çıkarabilirsiniz. Dilerseniz, Türkiye’de ve dünyadaki UNESCO Dünya Mirasları Listesinde bulunan şehirlere giden ucuz uçuşlara ve otobüs seferlerine de göz atabilirsiniz.
Türkiye’deki UNESCO Dünya Mirasları
- Göreme Milli Parkı ve Kapadokya
- İstanbul’un Tarihi Alanları
- Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası
- Hattuşa (Boğazköy) – Hitit Başkenti
- Nemrut Dağı
- Pamukkale-Hierapolis
- Xanthos-Letoon
- Safranbolu Şehri
- Troya Arkeolojik Alanı
- Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi
- Çatalhöyük Neolitik Alanı
- Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı
- Bursa ve Cumalıkızık
- Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı
- Efes
- Ani Arkeolojik Alanı
- Afrodisias
- Göbeklitepe
- Arslantepe Höyüğü
- Gordion
- Anadolu’nun Orta Çağ Dönemi Ahşap Hipostil Camiileri
Listede yer alan “Göreme Milli Parkı ve Kapadokya” ve “Pamukkale-Hierapolis” hem doğal hem de kültürel kategoride UNESCO Miras Listesi’ne alınmıştır.
Listedeki diğer alanlar ise kültürel alanda listeye alınmıştır.
Göreme Milli Parkı ve Kapadokya
- Konum: Ürgüp, Nevşehir
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 1985
Göreme Milli Parkı ve Kapadokya çevresi bilindiği ender doğa oluşumlarından birisi olan peribacalarına ev sahipliği yapıyor. Çevredeki Erciyes Dağı ve Hasan Dağı’ndaki tüflerin çeşitli rüzgar, su gibi doğal yollardan aşındırması ile oluşmuştur.
Aynı zamanda tarihte din adamlarının ve keşişlerinin de ibadet için uğradığı bir yer olmuştur. Binlerce yıl öncesinde baskıdan kaçan din adamları da peri bacalarının olduğu bölgede saklanmıştır.
İstanbul’un Tarihi Alanları
- Konum: İstanbul
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 1985
- UNESCO Kapsamındaki Alanlar: Sultanahmet Camii ve çevresi, Zeyrek Camii ve çevresi, Süleymaniye Camii ve çevresi, İstanbul Surları
İki kıtanın birleştiği İstanbul birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, Bizans ve Osmanlı İmparatorluklarının başkenti olmuştur.
Tarihten bugüne coğrafi konumu sayesinde önemli bir liman şehri olmuş. Günümüzde ise önemli bir liman kenti olmasının yanı sıra tarihin izlerini taşıyor. Başlıkta da yer aldığı üzere UNESCO, İstanbul’da dört bölgeyi Dünya Mirasları Listesi’ne ekledi. Sultanahmet Camii, Topkapı Sarayı, İstanbul Surları ve niceleri UNESCO Dünya Miras Listesi’nde bulunuyor.
Eserler ve alanlar geneli itibariyle Roma, Bizans ve Osmanlı İmparatorluklarından günümüze kalan mirasları kapsıyor.
Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası
- Konum: Divriği, Sivas
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 1985
Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası, 1228-1229 yılları arasında inşa edilmiş tarihi bir Anadolu Selçuklu eseridir.
Divriği Ulu Camii iki kubbeli türbeden oluşur ve bitişiğindeki Darüşşifa ise dönemin hastaneleri arasındadır. Anadolu Selçuklu mimarisinin bir örneği olan bina da Anadolu bölgesine özgü geleneksel taş işçiliği kullanılarak inşa edilmiştir.
Eser mimarisi dışında, Anadolu Selçukluları’nın tıbba ve estetiğe verdiği önemi de simgelemektedir.
Hattuşa – Hitit Başkenti
- Konum: Boğazkale, Çorum
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 1986
Hattuşa, antik çağlarda Anadolu’da hüküm sürmüş Hitit İmparatorluğu’nun başkentidir. Bronz ve Tunç çağlarında hüküm sürmüş en büyük devletlerden birisi olan Hititler, Antik Mısır ile yaptıkları savaşlarla da anılır olmuştur.
Çorum’un Boğazkale ilçesinde bulunan Hattuşa’da; tapınakların, kütüphanelerin ve yaşam alanlarının kalıntıları bulunuyor. Antik kent içerisindeki kalıntı eserleriyle binlerce yıllık bir tarihe ışık tutmaktadır.
Nemrut Dağı
- Konum: Kahta, Adıyaman
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 1987
Nemrut Dağı, Kommagene Krallığı‘nın bölgede hüküm sürdüğü dönemde dağın yamaçlarına inşa ettirdiği anıt mezar ve heykellerin bulunduğu bir dağdır. Dönemin kralı tanrılara ve atalarına duyduğu saygı ve minnettarlığı simgelemiştir.
Dağın yamacında yer alan mezarlıklar, anıt heykelleri tarihi dokusunu oldukça iyi korumuştur. Aynı zamanda birçok dağın arasında olan Nemrut büyüleyici manzaralara da ev sahipliği yapıyor.
Pamukkale-Hierapolis
- Konum: Pamukkale, Denizli
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 1988
- UNESCO Kapsamındaki Alanlar: Pamukkale Travertenleri, Hierapolis Antik Kenti
Pamukkale – Hierapolis’in içerisinde hem Frigler döneminden kalan antik bir kent bulunuyor hem de doğal oluşumlu doğal havuzlar bulunuyor. İki yapıt da birbirlerinin bitişiğinden bulunuyor.
Pamukkale Travertenleri, doğal oluşumlu havuzlardır. Estetik görünümünün yanı sıra içerisindeki suyun çeşitli hastalıklara iyi geldiğine inanılır.
Hierapolis Antik Kenti ise Frig, Bergama ve Roma gibi uygarlıkların hüküm sürmüş olduğu antik bir kenttir.
Xanthos ve Letoon Antik Kentleri
- Konum: Kınık, Antalya (Xanthos) – Kumluova, Muğla (Letoon)
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 1988
Xanthos ve Letoon Antik Kentleri birbirlerine oldukça yakın mesafede bulunan Likya Uygarlığı’nın önemli kentleridir. Antalya’nın Kınık ilçesinde bulunan Xanthos (Ksantos) Kenti Likya’nın başkenti olmuştur. Muğla’nın Kumluova ilçesindeki kent ise uygarlığın önemli bir kentidir.
Antik kentlere Likya Uygarlığı’ndan kalan çeşitli antik tiyatrolar, kütüphaneler bulunur. Kalıntılar eski çağlardaki yaşamın gözler önüne seren önemli detaylar içerir. Ayrıca, başta Roma olmak üzere kentlerde tarih boyunca yer almış başka uygarlıklardan kalıntıları görmek de mümkündür.
Safranbolu Şehri
- Konum: Safranbolu, Karabük
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 1994
Doğu Karadeniz’de bulunan Safranbolu; tarihi evleri, konakları, sokakları ile oldukça ünlüdür. Safranbolu evlerinin büyük bir kısmı 18. ve 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun hüküm sürdüğü dönemde inşa edilmiştir ve iyi bir şekilde korunmuştur.
Osmanlı Dönemi’nde önemli bir ticaret merkezi olan Safranbolu, bugün geçmişteki geleneksel dokusunun korunması sayesinde UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alınmıştır.
Troya Arkeolojik Alanı
- Konum: Tevfikiye, Çanakkale
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 1998
Diğer adı Truva olan Troya MÖ.3000’li yıllara kadar yaşamın uzandığı antik bir kenttir. Homeros’un İlyada destanına da konu olmuş. Tarih boyunca birçok uygarlığa ev sahipliği yapan Truva kenti mitolojik ve tarihi birçok savaşa konu olmuştur.
Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi
- Konum: Merkez, Edirne
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 2011
Selimiye Camii, Mimar Sinan’ın ustalık eseri olarak adlandırdığı camidir. Kubbesi, taş işçiliği, çini motifleri ve nice detayları ile Türkiye’de bulunan en görkemli camilerden birisi olarak kabul edilir.
Eşsiz bir tasarıma sahip camideki çeşitli detaylar bugün bile birçok kişiyi şaşırtacak boyutta düşünülerek yapılmıştır.
Çatalhöyük Neolitik Alanı
- Konum: Çumra, Konya
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 2012
Çatalhöyük dünyadaki en eski yerleşim yerlerinden birisidir ve tarihi MÖ. 7000’li yıllara kadar dayanmaktadır. Burada tespit edilen Cilalı Taş Devri ve Bakır Çağı arasındaki Çağ değişimi de insanlık tarihinin gelişimini anlaşılabilmesini sağlar.
O dönemlerde yaşamış insanların yaşamı, örf ve adetleri insanlık tarihin ilk dönemlerini kapsamaktadır.
Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı
- Konum: Bergama, İzmir
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 2014
Diğer Adı Pergamon olarak bilinen antik kent, tarihi Bergama Uygarlığı’nın başkentiydi. Var oldukları dönemlerde bilim, kültür ve sanat alanında çeşitli çalışmalar yapıldığı bilinen Bergama’nın tarihi MÖ.4 yüzyıla kadar uzanıyor.
Bursa ve Cumalıkızık
- Konum: Yıldırım, Bursa
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 2014
Bilindiği üzere Osmanlı Devleti’nin ilk başkenti Bursa olmuştur. Bursa’nın Yıldırım ilçesinde yer alan Cumalıkızık bölgesi Osmanlı Bölgesi’nin ilk dönemlerinden kalma yapıların olduğu ve Osmanlı’daki şehirleşmenin ilk zamanlarına ışık tutan tarihi bir bölgedir.
Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı
- Konum: Sur, Diyarbakır
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 2015
Diyarbakır Kalesi’nin surları Çin Seddi’nden sonra dünyada yer alan en uzun surlar olarak kabul görmüştür. MÖ.9 yüzyılda surların onarıldığı bilinmektedir. Surların bitişiğinde yer alan Hevsel Bahçeleri de antik tarihe ev sahipliği yapan tarihi peyzaj alanıdır.
Efes
- Konum: Selçuk, İzmir
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 2015
- UNESCO Kapsamındaki Alanlar: Efes Antik Kenti, Meryem Ana Evi, Çukuriçi Höyük, Ayasuluk Tepesi (Selçuk Kalesi, St. John Bazilikası, İsa Bey Hamamı, İsa Bey Camii, Artemision)
Hem Türkiye’de hem de dünyada en iyi korunmuş antik bölgelerin başında gelen Efes 9000 yıllık insan tarihine ev sahipliği yapıyor.
Coğrafi konumu ve doğal kaynakları sayesinde İyonyalılar için önemli bir yerleşim yeri olmuştur. Ardından Roma imparatorluğu tarafından da kullanılmıştır. Böylece Efes’te Helenistik döneme özgü mimariler bulunduğu gibi antik Roma dönemine özgü de mimarilere rastlanmaktadır.
Efes aynı zamanda dinler ve Hristiyanlık tarihinde de önemli bir yere sahiptir çünkü İsa’nın annesi Meryem’in hayatının son zamanlarını burada geçirdiği rivayet edilir.
1994 yılında UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’ne alınmış. 2015 yılında ise kalıcı listeye alınmıştır.
Ani Arkeolojik Alanı
- Konum: Ocaklı, Kars
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 2016
Bölgedeki ilk modern şehirleşmenin Demir Çağı’na kadar uzandığı bölgede Nairi ve Urartular gibi birçok antik devlet yaşam sürmüştür. Ermeni, Bizans, Gürcü, Selçuklu gibi toplumlar da bölgede yaşam sürmüştür.
Bölgede 200 yıl süresince Ermeni Hanedanlığı olan birisi olan Bagratuni Hanedanı’nın başkenti olmuştur. Kafkasya’nın Anadolu’ya bağlandığı coğrafya ticaret yolları için bir durak işlevi görmüştür.
Afrodisias Antik Kenti
- Konum: Karacasu, Aydın
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 2017
Afrodisias Antik Kenti, Antik Yunan kentlerinden birisidir. Adını güzellik tanrıçası olan Afroditten alan kentin, MÖ.5 yüzyıldan beri var olduğu biliniyor. Antik Yunan Uygarlığı’ndan sonra bölgeye Romalılar yerleşmiş ve bilindiği kadarıyla 7. yüzyıla kadar da bölgede Romalılar yaşamıştır.
Bölgede tarih boyunca yaşanan depremler sebebiyle kentin yapıları hasar almış olsa da o dönemlerden bugüne kalan birçok yapı bulunur ve bir kısmı da sonradan onarılmıştır.
Göbeklitepe
- Konum: Haliliye, Şanlıurfa
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 2018
Göbeklitepe, bütün insanlık tarihine ilişkin tespit edilen en eski yerleşim yeridir. Göbeklitepe’nin keşfi birçok kişi hayrete düşürmüş ve insanlık tarihinin tekrardan yazılmasına dahi sebep olmuştur.
Bölgedeki ilk yerleşimler MÖ. 10000’li yıllara işaret eder. Burada o dönem kayalarını çizilen bölge hayatından figürlere, tapınaklara ve yerleşim alanlarına rastlanmıştır. Göbeklitepe dünyadaki yerleşik hayatın ilk izlerine ışık tutar.
Arslantepe Höyüğü
- Konum: Battalgazi, Malatya
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 2021
Arslantepe Höyüğü, binlerce yıl boyunca bölge halkı olan Urukların, Hititlerin, Romalıların hüküm sürdüğü bir yaşam alanıdır.
Bölgedeki antik yaşam bilindiği kadarıyla MÖ. 5 yıllarında başlamış ve MS. 10. yüzyıla kadar devam etmiştir. İlk başlarda bölge bir Roma köyü olarak biliniyordu fakat kazılar devam ettikçe bölgedeki yaşamın çok daha eski olduğu anlaşılmıştır.
Gordion
- Konum: Polatlı, Ankara
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 2023
Ankara’nın Polatlı ilçesinde bulunan Gordion, Antik Frigya Devleti’nin başkentidir. Hitit Devleti’nin yıkılması sonrası bölgeye yerleştiği düşünülen Frigler, uzun yıllar boyunca bölgede hüküm sürmüştür.
Dokunduğu her şeyi altına çevirmesi ve eşek kulaklı olması söylentileri ile ünlenmiş Frigya Kralı Midas, Gordion’da hüküm sürmüştür.
Anadolu’nun Orta Çağ Dönemi Ahşap Hipostil Camileri
- Konumlar: Afyonkarahisar, Ankara, Konya, Kastamonu, Eskişehir
- UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alındığı Yıl: 2023
Anadolu’nun Orta Çağ Dönemi Ahşap Hipostil Camileri, 1200 ve 1300’lü yıllarda inşa edilen beş tane ahşap camii temsil eder.
Camiler genel olarak Selçuklu mimarisini yansıtır. İç ve dış tasarımları ile islam mimarisinin gelişmesine katkı sağlamıştır. İnce ahşap işçiliği ile inşa edilen binalar Ortaçağda yapılan en estetik camiler arasında yer alır.
