Türkiye Cumhuriyeti tarafından geliştirilen beşinci nesil jet muharip uçağı TUSAŞ TF-X KAAN, 21 Şubat 2024 tarihinde ilk uçuşunu gerçekleştirdi ve Türkiye; ABD, Çin, Rusya, Güney Kore ve Japonya’nın ardından beşinci nesil jet prototipini üretmeyi ve uçurmayı başaran altıncı ülke oldu.
Peki TUSAŞ TF-X KAAN ve Lockheed Martin F-35 Lightning II arasındaki farklar neler? Bu içeriğimizde Milli Muharip Uçak (MMU) ile F-35 Lightning II arasındaki çeşitli benzerlikleri ve farklılıkları daha yakından ele alacağız.
TUSAŞ TF-X KAAN Hakkında
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ. (TUSAŞ) tarafından geliştirilmekte olan KAAN (TF-X KAAN); çift motorlu, gizli, her türlü hava koşuluna uygun, havadan hava ve havadan kara üstünlükleri kurmaya yönelik tasarlanmış olan beşinci nesil jet muharip uçağıdır.
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ. (TUSAŞ) küresel olarak Turkish Aerospace Industries (TAI) adı ile faaliyet gösterdiğinden KAAN aynı zamanda TAI TF-X KAAN olarak da bilinir. TAI TF-X ismindeki TF-X terimi Turkish Fighter anlamına gelmektedir. KAAN zaman zaman Milli Muharip Uçak (MMU) olarak da anılmaktadır.
TF-X KAAN ile ilgili ilk belirgin fikirler Savunma Sanayii İcra Komitesi’nin 15 Aralık 2010 tarihli toplantısında ele alınmış olup komite, artık eskimekte olan F-16 filosunun yerini alacak ve F-35 Lightning II benzeri diğer unsurlarla birlikte çalışacak bir milli muharip uçağı tasarlanmasına, geliştirilmesine ve üretilmesine karar vermiştir.
KAAN, tipik bir beşinci nesil jet muharip uçağının sahip olması gereken düşük radar kesiti yoğunluğu, dahili silah yuvası, yüksek manevre kabiliyeti, artırılmış durumsal farkındalık ve sensör füzyonu kabiliyetleri göz önünde bulundurularak tasarlanmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti, TUSAŞ TF-X KAAN’ın 21 Şubat 2024 tarihinde gerçekleştirdiği test uçuşu ile birlikte Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Rusya, Güney Kore ve Japonya’nın ardından beşinci nesil jet prototipini üretmeyi ve uçurmayı başaran altıncı ülke olmuştur.
Lockheed Martin F-35 Lightning II Hakkında
Kısaca F-35 olarak da bilinen Lockheed Martin F-35 Lightning II; tek motorlu, gizli, her türlü hava koşuluna uygun olan beşinci nesil çok amaçlı savaş uçağı ailesidir. Seride sırası ile F-35A, F-35B ve F-35C olmak üzere üç farklı konfigürasyon bulunmaktadır.
F-35A, Konvansiyonel Kalkış ve İniş (CTOL) üzerine tasarlanmıştır. Bu, yolcu uçakları gibi geleneksel türdeki hava araçlarının uçak pisti ile yaptığı kalkış ve iniş işlemidir.
F-35B, Hızlı Kalkış ve Dikey İniş (STOVL) üzerine tasarlanmıştır. Bu sistem bazen kısaca Dikey Kalkış ve İniş (VTOL) olarak da adlandırılır.
F-35C, Taşıyıcı Tabanlı (CV) olarak tasarlanmıştır. Bunlar uçak gemisi gibi taşıyıcı tabanlı sistemlerde kullanılmak üzere konfigüre edilir.
KAAN içinde başlangıçta aralarında seçim yapmak üzere FX-1, FX-5 ve FX-6 olarak adlandırılan üç farklı konfigürasyon hazırlanmıştı.
FX-1, Lockheed Martin F-22 benzeri çift motorlu, FX-5, General Dynamics F-16 benzeri tek motorlu ve FX-6 ise Saab JAS 39 Gripen benzeri tek motorlu ve kanartlı bir konfigürasyondu. KAAN için seçilen nihai konfigürasyon ise Lockheed Martin F-22 Raptor benzeri çift motorlu FX-1 konfigürasyonu oldu.
KAAN ve F-35 Arasındaki Farklar Neler?
KAAN ve F-35 ortak bir noktada beşinci nesil savaş uçakları olsalar da çok çeşitli açılardan birbirlerinden farklılık gösterirler.
| Özellikler | KAAN | F-35 |
|---|---|---|
| Menşei | Türkiye | ABD |
| İlk uçuş | 2024 | 2006 |
| Üretim adedi | 2 (prototip) | 400 |
| Hizmete giriş | 2028 (tahmin) | 2015 |
| Uzunluk | 21 m | 15,6 m |
| Kanat açıklığı | 14 m | 10,7 m |
| Kalkış – İniş | CTOL |
CTOL STOVL CV |
| Maksimum Hız | 1.8 mach | 1.6 mach |
| Servis tavanı | 55.000 ft | 49.000 ft |
| Motor sayısı | 2 | 1 |
| İtki | 2 x 29.000 lbf | 1 × 28,000 lbf |
| Motor | 2 × GE F110-GE-129 | Pratt & Whitney F135-PW-100 |
F-35 Lightning II 28.000 lbf güç üreten Pratt & Whitney F135-PW-100 tek motorlu bir konfigürasyona sahipken KAAN, F-22 Raptor benzeri her biri 29.000 lbf güç üreten iki adet GE F110-GE-129 çift motorlu bir konfigürasyona sahiptir.
F-35’in tek motorlu konfigürasyonu daha düşük radar kesiti yoğunluğu sunarak gizlilik odaklı görevlerde öne çıkarken KAAN’ın çift motorlu konfigürasyonu daha hızlı manevra kabiliyeti sunarak aktif çatışma alanında öne çıkar.
F-35’in F-35B ve F-35C konfigürasyonları uçak gemisi gibi dar alanlarda kalkış ve iniş yapılabilmesini mümkün kılarken KAAN, Dikey Kalkış ve İniş (VTOL) desteğine sahip değildir.
KAAN ilk uçuşunu 2024 yılında gerçekleştirmiş olmakla birlikte tümü prototip olan 2 adet üretime sahiptir. F-35 ise ilk uçuşunu 2006 yılında gerçekleştirmiş olup 400 adet üretime sahiptir. KAAN’ın 2028 yılında hizmete girmesi beklenmektedir.
KAAN, 1.8 mach maksimum hıza sahipken F-35 1.6 mach maksimum hıza sahiptir. KAAN’ın servis tavanı 55.000 ft iken F-35’in servis tabanı 49.000 ft civarındadır.
TUSAŞ TF-X KAAN vs Lockheed Martin F-35 Lightning II arasındaki farkların zaman geçtikçe daha da netleşmesi beklenebilir.
TUSAŞ TF-X KAAN hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek için TUSAŞ TF-X KAAN: Özellikleri, Fiyatı ve Tarihçesi isimli içeriğimize göz gezdirebilir, ayrıca F-35 Üretiminde Görev Alan Ülkeler isimli içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
