Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, enflasyon raporu toplantısı sırasında kredi kartı kullanımı ile ilgili çalışmalar yapıldığını belirtti. Peki yeni kredi kartı düzenlemesi nasıl olacak, olası önlemler ve sonuçları neler olacak?
TCMB henüz kredi kartı kullanımını daraltmaya yönelik önlemlerin neler olacağını resmi olarak açıklamadı ancak kamuoyunda önlemlerin neler olabileceğine yönelik bazı duyumlar ortaya atıldı.
TCMB ve Hazine ve Maliye Bakanlığı bir süredir mal ve hizmet fiyatları genel seviyesinde yaşanan yukarı yönlü ivmeyi kontrol altına almaya yönelik çeşitli politikaları sürdürmeye devam ediyor.
Kurumlar tarafından uygulanmakta olan tedbirler tüketimin kısıtlanmasına katkı sağlasa da bu tür dönemlerde genel tüketim artışları genellikle gelir artışlarının üzerinde olma eğilimindedir. Yani tüketiciler, genellikle ileride ödemekte zorlanılacak kredi kullanımlarına başvurma eğilimi gösterir.
TCMB başta tüketimi daraltmak, geri ödenmeyen kredileri sınırlamak ve finansal istikrarı sağlamak üzere kredi kartı kullanımı ile ilgili çeşitli kısıtlamalara başvurabilir.
Enucuzu.com, dilediğiniz rota için onlarca farklı hava yolu ve otobüs firmasını karşılaştırarak ucuza, indirimli ve taksitli seyahat edebilmenize olanak sunar.
Ayrıca Enucuzu.com üzerinden Türkiye’deki bankaların ihtiyaç, taşıt ve konut kredisi tekliflerini karşılaştırarak en düşük faiz oranlarını da kontrol edebilirsiniz.
Yeni Kredi Kartı Düzenlemesi Nasıl Olacak?
- Kartlarda asgari ödeme oranı artırılabilir.
- Kartlarda taksit uygulaması kısıtlanabilir ya da kaldırılabilir.
- Müşteri başına alınabilecek azami kredi kartı limiti düşürülebilir.
- Kartlarda limitler düşürülebilir.
- Kartlarda taksit, erteleme, avans, taksitli avans ve gecikme faiz oranı artırılabilir.
- Ödeme alışkanlıkları zayıf olanlar için ek önlemler getirilebilir.
- Yüksek tutarlı harcamalar için kısıtlama getirilebilir.
Kartlarda asgari ödeme oranı artırılabilir
- Olursa Ne Olur?: Bu önlem alınırsa kredi kartı kullanıcılarının dönem sonu ödemesi gereken asgari ödeme tutarı artış gösterecek.
BDDK, 09.06.2022 tarihli kararında asgari ödeme oranını limiti 25.000 TL’nin altında olan kredi kartları için dönem sonu borcunun %20’si, limiti 25.000 TL’nin üzerinde olan kredi kartları için dönem sonu borcunun %40’ı olarak belirlemişti. Yeni kredi kartı düzenlemesinde asgari ödeme oranı tekrar artabilir.
Örn. 100.000 TL limitli bir kredi kartının 30.000 TL dönem sonu borcu için ödenmesi gereken asgari ödeme tutarı %40 üzerinden (30.000 x 1,40 =) 12.000 TL olarak hesaplanır.
Yeni düzenleme ile birlikte bu oran varsayımsal olarak %60 olarak belirlenirse yeni asgari ödeme tutarı (30.000 x 1,60 =) 18.000 TL olacaktır.
Kartlarda taksit uygulaması kısıtlanabilir ya da kaldırılabilir
- Olursa Ne Olur?: Bu önlem alınırsa belirli sektörlerde kredi kartları için uygulanan genel taksit sınırı düşürülecek ya da kaldırılacak.
BDDK, halihazırda belirli ürün ve hizmet grupları için çeşitli taksit sınırları ve yasakları uygulamaktadır. Yeni kredi kartı düzenlemesinde belirli sektörler için yeni taksit sınırları ve yasakları getirilebilir.
Örn. BDDK, 31.07.23 tarihli kararında yurt dışına ilişkin hava yolları, seyahat acenteleri ve konaklama harcamalarına taksit yasağı getirmişti.
Yeni düzenleme ile birlikte farklı sektörler için de uygulanabilecek azami taksit süresi düşürülebilir veya taksit uygulaması yasaklanabilir.
Müşteri başına alınabilecek azami kredi kartı limiti düşürülebilir
- Olursa Ne Olur?: Bu önlem alınırsa kredi kartı kullanıcılarının tüm bankalarda sahip olabilecekleri azami kredi kartı limiti düşürülecek.
Bireysel müşteriler için azami kredi kartı limiti Banka Kartları ve Kredi Kartları Hakkında Yönetmelik kapsamında ilk defa kredi kartı sahibi olacak kişiler için ilk bir yıl boyunca aylık belgeli net gelirin 2 katı, takip eden yıllarda veya daha önce kredi kartı sahibi olan kişiler için aylık belgeli net gelirin 4 katı olarak belirlenmiştir.
Başka bir ifade ile bir yıldan uzun süredir kredi kartı sahibi olan bir bireysel müşteri yönetmelik kapsamında en fazla maaşının 4 katı kadar kredi kartı limitine sahip olabilir. Bu azami limit, tüm bankalardaki toplam kredi kartı limitini kapsamaktadır.
Örn. aylık belgelenebilir net geliri 25.000 TL olan bir müşterinin tüm bankalardan alabileceği toplam kredi kartı limiti en fazla (25.000 x 4 =) 100.000 TL’dir.
Yeni düzenleme ile birlikte müşteri bazında alınabilecek azami kredi kartı limiti azaltılabilir. Örn. bu oranlar sırası ile 1 ve 3 olarak belirlenirse aylık belgelenebilir net geliri 25.000 TL olan bir müşterinin tüm bankalardan alabileceği yeni toplam kredi kartı limiti (25.000 x 3 =) 75.000 TL olacaktır.
Kartlarda limitler düşürülebilir
- Olursa Ne Olur?: Bu önlem alınırsa belirlenen şartlar kapsamında bazı kredi kartı kullanıcılarının sahip oldukları kredi kartı limiti düşürülecek.
Banka Kartları ve Kredi Kartları Hakkında Yönetmelik kapsamında bir kullanıcının alabileceği azami kredi kartı limiti maaşının 4 katı olsa da pratikte bankalar bu sınırlara uyum sağlamamakta ve bazı müşteriler maaşının 5, 10 ve hatta 20 katı gibi kredi kartı limitlerine sahip olmaktadır.
Yeni düzenleme ile birlikte bu kurala uyum sağlamayan müşterilerin kredi kartı limitleri azaltılabilir. Bu düzenleme, bir üstteki düzenleme ile paralel olarak da uygulanabilir.
Örn. aylık belgelenebilir net geliri 25.000 TL olan bir müşterinin tüm bankalardan alabileceği toplam kredi kartı limiti en fazla (25.000 x 4 =) 100.000 TL olmasına rağmen müşterinin halihazırda sahip olduğu toplam limit 250.000 TL ise, bu limitin 100.000 TL sınırına düşürülmesi mümkün olabilir.
Kartlarda taksit, erteleme, avans, taksitli avans ve gecikme faiz oranı artırılabilir
- Olursa Ne Olur? Bu önlem alınırsa kredi kartlarında taksit, erteleme, avans ve nakit avans işlemlerine uygulanan faiz oranı yükseltilecek ve dolayısı ile bu işlemlerin maliyeti artacaktır.
Bankaların kredi kartı ve nakit çekim işlemlerinde uygulayabilecekleri azami akdi faiz oranı ve azami gecikme faiz oranı TCMB tarafından belirlenmektedir.
TCMB, bu işlemlere yönelik azami faiz oranını belirlerken genellikle politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı ile ilişkili bir hareket izlemektedir.
Örn. politika faizi artırıldığında genellikle kredi kartı ve nakit çekim işlemlerinde uygulanabilecek azami akdi faiz oranı ve azami gecikme faiz oranı da artmaktadır ancak bu tür bir ilişkinin varlığı zorunlu değildir.
Yani TCMB, dilerse önleyici bir politika olarak yalnızca kredi kartı ve nakit çekim işlemlerine yönelik faiz artırımına da gidebilir.
Yeni düzenleme ile birlikte TCMB, kredi kartı ve nakit çekim işlemlerinde uygulayabilecekleri azami akdi faiz oranı ve azami gecikme faiz oranını artırabilir.
Örn. 02.24 itibarıyla kredi kartı işlemlerinde uygulanacak azami akdi faiz oranı %3,66’dır. Bu durumda 25.000 TL’lik bir alışveriş yapan kredi kartı kullanıcısının (banka anlaşması ya da kampanyası olmadığı varsayıldığında) bu alışverişini 12 taksitte ödemek isterse 2.782,27 TL / 12 Ay = 33.387,28 TL ödeme yapması, 8.387,28 TL’den oluşan faiz ve vergi ödemesi gerekecektir.
Örn. TCMB kredi kartı işlemlerinde uygulanacak azami akdi faiz oranını %4,42 olarak revize ederse bu durumda aynı işlem için 8.387,28 TL yerine 10.286,50 TL faiz ve vergi ödemesi yapılması gerekecektir.
Ödeme alışkanlıkları zayıf olanlar için ek önlemler getirilebilir
- Olursa Ne Olur? Bu önlem alınırsa kredi kartı dönem borcunu zamanında veya yeterli oranda ödemeyen kredi kartı kullanıcıları için nakit işlemlerine kapatma ve kredi kartını iptal etme gibi önlemlerin uygulanma koşulları daha sıkı hale getirilecektir.
Yönetmelikler, halihazırda kredi kartı borçlarını aksatan ve belirli bir dönem boyunca üst üste ödeme yapmayan kredi kartı kullanıcıları için geçici ve kalıcı tedbirlere imkan sunmaktadır.
Yeni düzenleme ile birlikte koşullar daha sıkı hale getirilerek ödemeleri zamanında yapmayan kredi kartı kullanıcıları için daha ağır tedbirler uygulanabilir.
Yüksek tutarlı harcamalar için kısıtlama getirilebilir
- Olursa Ne Olur? Bu önlem alınırsa kredi kartı ile lüks tüketime yönelik yüksek tutarlı harcamaların harcama, taksitlendirme ve erteleme şartlarına yönelik kısıtlamalar getirilecektir.
TCMB ve BDDK, kredi kartı ile lüks tüketime yönelik olan ya da lüks tüketime yönelik olmayıp da yüksek tutarlı olan harcamalar için harcama, taksitlendirme ve erteleme kısıtlamaları getirebilir.
