Özet
Kullanıcılara kriptografik yöntemlerle oluşturulan dijital varlıklara yatırım yapma ve bu varlıkları hızlıca transfer edebilme olanağı sunan kripto para piyasası, birtakım fırsatların yanı sıra birtakım riskler de barındırmaktadır.
Piyasada yeni işlem yapmaya başlamış olan ve kripto para piyasasında oluşabilecek riskler hakkında yeteri kadar bilgi sahibi olmayan yatırımcılar, zaman zaman kötü deneyimler elde edebilmekte, maddi ve manevi zararlara uğrayabilmektedir.
Geçtiğimiz dönemlerde kripto para piyasasında yaşanan fiyat dalgalanmaları ve ani fiyat artışları pek çok yatırımcının dikkatini çekmiştir.
Kripto para piyasası kâr elde etmek için oldukça avantajlı olmasına karşın dikkat edilmediği durumlarda maddi ve manevi zarara da neden olabilir. Özellikle kripto para piyasasına yeni giriş yapan ve piyasanın dinamikleri hakkında pek de bilgi sahibi olmayan yatırımcılar bu piyasada zaman zaman kötü deneyimler elde edebilmektedir.
Kripto Para Yatırımcılarının Yaptıkları Hatalar
- Kripto Para Hakkında Yetersiz Bilgiye Sahip Olmak
- Kripto Para Cüzdan Şifrelerini Unutmak
- Kripto Parayı Yanlış Adrese Göndermek
- Teknik ve Temel Analiz Yapmamak
- Risk Analizi Yapmamak
- Dolandırılmak
- Duyguları Kontrol Edememek
- Yatırım Tavsiyesi ile İşlem Yapmak
- İşlem Ücretlerini Hesaplamamak
- Stop Emirlerini Kullanmamak
1. Kripto Para Hakkında Yetersiz Bilgiye Sahip Olmak
Kripto para piyasasında yeni işlem yapmaya başlamış kullanıcıların, yaptığı önemli hatalardan birisi ise yeterli bilgiye sahip olmadan kripto para piyasasına giriş yapmalarıdır. Yeni kripto para yatırımı yapmaya başlayan bazı kullanıcılar kripto paraların ne olduğunu, nasıl çalıştığını, sunduğu değerleri ve kripto para borsalarının nasıl çalıştığı hakkında inceleme yapmamaktadır. Bu hatayı yapan kullanıcılar, kripto para piyasasında kötü deneyimler yaşayabilmektedir.
Her kripto para biriminin, birbirinden farklı kullanım alanı bulunmaktadır. Kripto para projelerini araştıran kullanıcılar hem kendileri için uygun bir kripto para birimine yatırım yapmakta hem de kripto paralarla blok zincirinde işlem yapmaktadır.
2. Kripto Para Cüzdan Şifrelerini Unutmak
Kripto para piyasasına yeni giriş yapan hatta kripto para deneyimini bir adım öteye taşımak isteyen kullanıcıların yaptığı en büyük hatalardan birisi de kripto para cüzdanlarının şifrelerini unutmaktır.
Kripto para cüzdanı, kripto paraları muhafaza etmek için geliştirilmiş bir dijital cüzdandır. Kripto para cüzdanları kişiye özeldir ve kripto para cüzdanına ait özel bilgiler sadece kripto para cüzdanlarının sahiplerinde bulunmaktadır.
Eğer bir kullanıcı kripto para cüzdanının şifresini veya özel anahtarını unutursa kripto para cüzdanına tekrardan erişemez.
Bu sebepten dolayı kendisine ait bir kripto para cüzdanı oluşturacak kullanıcılar, kripto para cüzdanına ait bütün bilgilerini saklamalıdır. Özellikle, cüzdanlarda mevcut olan özel anahtarların saklanması oldukça önemlidir.
Özel anahtar (Private Key), kripto para cüzdanına erişebilmesi ve cüzdanındaki kripto paralar ile işlem yapılabilmesi için gerekli olan bilgileri kapsayan bir kod dizisidir. Ayrıca, kullanıcılar özel anahtarlarını başka kişilere gönderirse özel anahtara sahip olan diğer kişiler kripto para cüzdanına erişebilirler. Bu sebeple kripto para cüzdanlarınızın özel anahtarları başkalarıyla paylaşılmamalıdır.
Yine de merkezi kripto para borsalarında işlem yapan kullanıcılar şifrelerini unuttukları zaman işlem yaptıkları borsalara başvurarak yeni şifre talebinde bulunabilmektedir.
3. Kripto Parayı Yanlış Adrese Göndermek
Kripto paralarla yeni işlem yapmaya başlayan bazı kullanıcılar kripto paralarını başka bir kripto para cüzdanına gönderirken cüzdan adresini yanlış yazabilmekte veya gönderecekleri cüzdan adresini kontrol etmemektedir.
Kripto paralar yanlış cüzdana gönderildiğinde teknik olarak işlemin geri alınması mümkün değildir. Ayrıca bazı bilgisayarlarda bulunan zararlı yazılımlar, kullanıcıların sisteme girdiği kripto para adresini otomatik olarak değiştirebilmektedir.
Dolayısıyla kripto para gönderme işlemi yapıldığı zaman kripto paranın gönderileceği adresi dikkatle kontrol edilmelidir. Hatta bir cüzdana bütün paraları göndermeden önce küçük miktarlarda para yollayarak, yolladığınız kripto para adresinin doğru olup olmadığını teyit edebilirsiniz.
4. Teknik ve Temel Analiz Yapmamak
Kripto para piyasasına hatta herhangi bir finansal piyasaya yeni giriş yapan birçok yatırımcı, teknik ve temel analiz yöntemlerini kullanmayı göz ardı etmektedir. Teknik ve temel analiz kullanıcıların belirli bir yatırım strateji belirlemesine yardımcı olur. Bu metotları kullanmayan kullanıcılar, kendilerine bir yatırım stratejisi belirlemeden kripto para yatırımı yapmakta ve kripto para yatırımlarında beklediklerinden daha az kar veya tahminlerinin çok üstünde zarar edebilmektedir.
Teknik Analiz: Bir finansal varlığın geçmiş fiyat grafiklerini inceleyerek, fiyat grafiğinin gelecekte hangi yönde hareket edeceğine dair tahminlerin yürütüldüğü analiz yöntemidir.
Temel Analiz: Bir finansal varlığın arkasındaki projenin geleceği olup olmadığını, proje ile ilgili çıkan haberlerin değerlendirildiği, finansal kaynağın hangi ülkede faaliyet gösterdiği gibi bililerin incelendiği analiz yöntemidir.
!
Hiçbir analiz yöntemi, herhangi bir finansal varlığın gelecekteki fiyatı ya da fiyat hareketleri hakkında kesin sonuç vermez. Analiz, yalnızca fiyat hareketinin geleceği hakkında öngörü elde etmek için kullanılır.
¡
5. Risk Analizi Yapmamak
Kripto para piyasasının dinamiklerini araştırmadan, kripto para piyasasına giriş yapan bazı kullanıcılar oldukça büyük riskler almaktadır. Bu kullanıcılardan bazıları kendi finansal özgürlüğünü kısıtlamalarına sebep olacak miktarlarda, kripto paralara yatırım yapmaktadır. Bazıları ise risk seviyesini bir adım öteye taşıyarak finansal gelirlerinin önemli bir kısmı ile kaldıraçlı işlemler yapmaktadır.
Kripto para piyasası, birçok finansal piyasadan daha volatil bir piyasadır yani kripto para piyasasındaki fiyat dalgalanmaları yüksektir. Bu sebeple, yatırımlarını yüksek risk çerçevesinde değerlendiren kullanıcılar, olası bir düşüşte yatırımlarının büyük bir kısmını kaybetme riski ile karşı karşıya kalmaktadır.
Portföylerini yöneten ve risk analizi yapan yatırımcılar ise kaybetme riskini hesapladıkları için kaybetme riskini alabilecekleri tutarlar ile işlem yapmaktadır.
?
Portföy Yönetimi, yatırımcıların sahip oldukları varlıklarnı ve yatırım kaynaklarının yönetimi için kullanılmaktadır.
¿
6. Dolandırılmak
Kripto paralar, dijital platformlarda varlık göstermektedir. Dijital ortamlarda da kullanıcıların kripto paralarını çalmak isteyen birçok bilgisayar korsanı bulunmaktadır. Kripto para piyasalarına yeni giren bazı kullanıcılar, bu bilgisayar korsanlarının varlığından habersizdirler.
Kullanıcıların kripto paralarını ele geçirmek isteyen kötü niyetli kişilerin faaliyetleri, siber dolandırıcılık kapsamında değerlendirilmektedir. Kullanıcılar, kripto para işlemleri yaparken olası siber güvenlik risklerine dikkat etmelidir.
- Sahte İnternet Siteleri: Bazı bilgisayar korsanları, kripto para sitelerinin sahte bir versiyonunu tasarlayabilirler. Bu yöntemle, sitelere giriş yapan veya kripto para cüzdanını bağlayan kullanıcıların kripto para cüzdanını çalarlar.
- Sahte Mobil Uygulamalar: Sahte internet siteleri gibi kripto para uygulamalarının sahtesini tasarlayarak, sahte sitelere bağlanan kullanıcıların kripto paraları çalma yöntemidir.
- Phishing Kodu: Phishing kodu, oltalama kodu olarak da bilinmektedir. Bilgisayar korsanları bu yöntemde, kullanıcılara içerisinde zararlı bir yazılım olan linkin olduğu sahte e-postalar gönderirler ve linke tıklayan kullanıcıların bilgilerine ulaşabilirler.
- Şantaj Dolandırıcılığı: Bu yöntemde kötü niyetli kişiler, kullanıcılara ulaşır ve kullanıcıların sahip olmadığı özel görüntülerin olduğunu söyleyerek tehdit ederler ve kripto para talebinde bulunurlar.
7. Duyguları Kontrol Edememek
Her piyasada olduğu gibi kripto para piyasalarında da yükselişler ve düşüşler yaşanmaktadır fakat kripto para piyasasındaki fiyat dalgalanmaları, çoğu zaman diğer finansal piyasalara göre daha yüksektir. Kripto para almaya yeni başlayan bazı kullanıcılar da fiyat dalgalanmaları yaşandığı zaman paniğe kapılabilir ve panik anında istemedikleri bir şekilde alış satış yapabilmektedir.
Hatta kripto para piyasasında bu duruma FOMO’ya kapılmak da denir. FOMO “fear of missing out” kelimelerinden meydana gelmiş bir kısaltmadır. Fırsatları kaçırma korkusu anlamına gelmektedir.
8. Yatırım Tavsiyesi ile İşlem Yapmak
Kripto para piyasası ile yeni tanışan bazı kullanıcılar çoğu zaman çevresindekilerin fikirlerini veya sosyal medyada takip ettikleri bazı kripto para fenomenlerini takip etmektedir. Fakat sosyal medyadaki fenomenlerin verdiği veya çevrenizden duyduğunuz çeşitli yatırım tavsiyeleri her zaman kazanç getirmeyebilir.
Bu sebepten dolayı her kullanıcı bir kripto paraya yatırım yapmadan önce kendi araştırmasını yapmalıdır. Kripto para dünyasında bu durumu tanımlamak için DYOR adlı bir jargon kullanılmaktadır. DYOR “do your research” kelimesinin kısaltmasıdır ve kendi araştırmanı yap anlamına gelmektedir.
9. İşlem Ücretlerini Hesaplamamak
Kripto para almaya yeni başlayan bazı kullanıcıların gözden kaçırdığı diğer bir detay ise kripto para alırken veya transfer ederken ödemeleri gereken işlem ücretleridir. Yeni kripto para kullanıcıları işlem ücretlerini hesaplamadan kripto para alım satımı veya kripto para transferi yapabilmektedir.
Her kripto para alım satımında kripto para borsaları sizlere bu işlem hizmetini sunduğu için düşük miktarlarda da olsa bir miktar işlem ücreti almaktadır.
Bunun dışında kripto para transferi yapmak istediğinizde ise transferi yapacağınız blok zincirine ödenmesi gereken bir gas ücreti vardır. Gas ücretleri de blok zincirinden blok zincirine değişkenlik gösterebilir.
10. Stop Emirlerini Kullanmamak
Yukarıda belirtildiği üzere kripto para piyasası diğer finansal piyasalara göre daha volatil piyasalardır. Bu sebeple piyasada yaşanan düşüşler; yatırımcıların paniğe kapılması, endişe ile alım yapması veya zarar etmesi gibi sebepler oluşturmaktadır.
Stop emirlerini kullanan yatırımcılar ise zararını öncesinden hesaplayabilmekte ve düşüş aşamasında zararını minimize edebilmektedir. Bu yöntem kripto para piyasasında zararı minimize ettiği gibi yatırımcıların düşüş yada yükseliş aşamalarındaki duygularını kontrol etmelerini sağlayabilmektedir.
